بیمار اول

شرح مشکل بیمار: بیمار آقای 39 ساله‌ای هستند که مدت 15 سال است تحت درمان برای ارتریت پسوریازتیک هستند. از یک سال پیش، تحت درمان با قرص لفلوناماید 20 روزی یک عدد هستند. ایشان قصد دارند برای بارداری اقدام کنند و به دلیل اینکه تحت درمان با این دارو هستند، هم متخصص پوست و هم متخصص روماتولوژی توصیه کردند که قبل از اقدام به بارداری، دارو باید قطع شود اما متخصص روماتولوژی دیگری اعلام کرده‌اند که نیازی به قطع دارو نیست چرا که مقالات اخیر عنوان می‌کنند که در حین مصرف دارو می‌توان اقدام به بارداری کرد. بیمار می‌پرسند دارو باید ادامه پیدا کند یا قطع شود؟

پاسخ:  لفلوناماید بعد از مصرف در بدن تبدیل به متابولیتی به نام تری فلوناماید می‌شود که این متابولیت به دلیل اتصال قوی به پروتئین‌های بدن و همچنین سیکل کند دفع کبدی، نیمه عمر بالایی در بدن دارد به طوری که خانم‌هایی که از این دارو استفاده می‌کنند تا 2 سال بعد از آخرین دوز دارو اجازه اقدام به بارداری ندارند.   

در خصوص آقایان، منابع معتبر عنوان می‌کنند که تری فلوناماید در مایع Semen ترشح شده و قابل شناسایی است. به همین جهت برای به حداقل رساندن خطر احتمالی برای جنین، توصیه می‌شود در طول درمان با لفلونوماید و تا زمانی که غلظت سرمی تری فلوناماید به کمتر از 0.02 میلی‌گرم در لیتر برسد، از روش‌های مؤثر پیشگیری از بارداری استفاده شود (1).

از آنجایی که در کشور ما امکان سنجش غلظت خونی این دارو وجود ندارد، توصیه می‌شود که 3 ماه قبل از اقدام به بارداری این دارو قطع شود و در طی این سه ماه از روش‌های موثر برای پیشیگری از بارداری استفاده شود (2).

به نظر می‌رسد برای افزایش سرعت دفع دارو از بدن می‌توان از کلستیرامین ( 8 گرم 3 بار در روز) به مدت 11 روز استفاده شود. این مورد هم در خانم ها و هم آقایان کاربرد دارد که البته باید با موافقت پزشک معالج صورت گیرد.

در برخی مطالعات صورت گرفته، این طور نتیجه گیری شده است که بین افرادی که قبل از اقدام به بارداری تحت درمان با لفلوناماید بوده‌اند، عوارض قابل توجه جنینی از جمله سقط ناگهانی، زایمان زودرس، ناهنجاری‌های مادرزادی، نمره آپگار پایین[1] مشاهده نشده است. اگرچه که این مقالات اذعان می‌کنند که جمعیت نمونه مورد مطالعه برای نتیجه‌گیری قطعی کافی نیست. (3)  

توصیه نهایی به بیمار: در نهایت با توجه به اینکه قطعیتی در خصوص ایمنی مصرف دارو برای جنین وجود ندارد، به نظر می‌رسد بهتر باشد دارو قبل از اقدام به بارداری قطع شده و جهت حذف سریع‌تر دارو از بدن، تحت نظر پزشک، از کلستیرامین استفاده شود.

منابع: 

1. Uptodate
2. NHS Guide on Leflunomide
3. Pregnancy outcomes following maternal or paternal exposure to teriflunomide

 

دکتر حورا آتشگر

بیمار دوم

شرح مشکل بیمار: بیمار خانم 60 ساله‌ای هستند که از مدت‌ها پیش به دلیل خشکی چشم خیلی شدید تحت نظر متخصص چشم‌پزشک هستند  و از یک ساله پیش، علاوه بر اشک مصنوعی، از قطره سیکلوسپورین (هر 12 ساعت 1 قطره) هم استفاده می‌کنند. در ویزیت آخر با چشم پزشک، از مشکل خشکی دهان شکایت داشتند و پزشک شفاها به بیمار گفته که برایشان دارویی نسخه می‌کند. داروخانه به ایشان قطره چشمی پیلوکارپین تحویل داده است. بیمار می‌پرسد این دارو برای چشم تجویز شده یا خشکی دهان؟

پاسخ: پیلوکارپین یک دارو با اثرات کولینرژیک است که ترشحات بدن از جمله بزاق را افزایش می‌دهد. این دارو به صورت خوراکی (چه قرص چه قطره) در کنترل خشکی دهان ناشی از بیماری شوگرن و سایر بیماری‌های مشابه بسیار موثر واقع می‌شود.

توصیه نهائی به بیمار: این قطره باید داخل دهان چکانیده شود تا با تحریک غدد بزاقی به کاهش خشکی دهان کمک کند. احتمال می‌رود مشکل شما، سندرم شوگرن یا بیماری مشابهی باشد. بهتر است با دکتر روماتولوژیست هم مشورت داشته باشید.

منبع: مقاله Pilocarpine for Sjögren’s Syndrome-Induced Dry Mouth

دکتر هستی فتوگرافی

بیمار سوم

شرح مشکل بیمار:  بیمار خانم 56 ساله‌ای هستند که مشکل میگرن دارند. جدیدا تعداد حملات میگرن ایشان زیاد شده و هفته‌ای سه بار از داروی سوماتریپتان 50 مصرف می‌کنند. قبلا این درد ها ماهی یکبار اتفاق می‌افتاد. ایا مصرف هفته‌ای سه عدد قرص سوماتریپتان ممنوعیت دارد؟

پاسخ:  بله مصرف این دارو بیشتر از 10 روز در ماه توصیه نمی‌شود

توصیه نهایی به بیمار:  این دارو نباید بیشتر از ده روز در ماه مصرف شود. توصیه می‌شود برای پیشگیری از تعداد بالای حملات با پزشک مغز و اعصاب مشورت کنید

منابع: Uptodate

 دکتر سپیده سبحانی